De mannen die aan de Gouden Koets werken op de foto’s van omstreeks 1897/1898 zijn anoniem. Toen de productie van de koets met de camera vastgelegd werd in de Spyker fabriek aan de Stadhouderskade, zijn hun namen niet genoteerd. Maar onlangs herkenden kleinkinderen hun grootvader op een grote reproductie in de tentoonstelling. Hij was Baas Draaierijen in de Spykerfabriek.

Jan Hendrik Tiggeler werkend aan de assen van de Gouden Koets (foto Stadsarchief Amsterdam)

Jan Hendrik Tiggeler (1873-1944) kwam in 1895 naar Amsterdam. Hij vond werk bij de firma Spijker, toen nog vaak met een ij geschreven. Op een foto is Tiggeler te zien, terwijl hij met een soort passer de diameter meet van de as van de Gouden Koets. Helaas is er over de werkomstandigheden in de rijtuigenfabriek weinig te achterhalen. In een catalogus is het indrukwekkend machinepark beschreven: “IJzer en staal worden met stoomkracht gesmeed en gevijld, geslepen en gedraaid, geschaafd en gestoken, geboord, gebogen en gestuikt.”

Rijtuigenfabriek Spyker aan de Stadhouderskade met op de voorgrond een koetsje met twee poppen voorstellende H.K.H. prinses Wilhelmina en haar palfrenier, 1898 (foto Stadsarchief Amsterdam)

Tijdens ons onderzoek zochten we tevergeefs naar het archief van de Spyker fabriek. Kleinzoon Ad Tiggeler meldt ons dat het archief na het laatste faillissement in 1926 in de brand gestoken is op de binnenplaats van de fabriek. Vlak na het voltooien van de Gouden Koets was de fabriek verhuist naar Amsteldijk 163-167. Waar eens het buitenhuis Trompenburg van admiraal Maarten Tromp had gestaan, kwam nu een autofabriek: NV Industriële Maatschappij Trompenburg. De koets werd vanuit daar begin 1901 naar Den Haag gebracht voor de officiële overhandiging.

De N.V. Industriële Maatschappij Trompenburg (Spyker Automobielfabriek), 1927 (foto Stadsarchief Amsterdam)

Jan Hendrik Tiggeler heeft tot 1925 bij Spyker gewerkt als ‘baas draaierijen’. Daarna is hij voor zich zelf begonnen met machines die hij had overgekocht van de Spyker fabriek. De familiezaak in de Cornelis Trooststraat 34 is later in zijn geheel overgenomen door het Louwman Museum in Den Haag. De autofabriek aan de Amsteldijk werd eerst een papierfabriek en na de sloop verrees tussen 1967 tot 1973 het gebouw Rivierstaete. De gevel van de rijtuigenfabriek aan de Stadhouderskade staat nog overeind. Na Automobielhandel J. Leonard Lang is er nu een meubelzaak gevestigd.

Bronnen:

Mondelinge informatie van Ad Tiggeler en Lily Berndsen-Tiggeler

'Spijker maakt vlot-lopende-ezelwagens' website HippomobielErfgoed https://www.hippomobielerfgoed.nl/2020/spijker/